Τι κρύβει η νέα ναυτική βάση των Τούρκων - Ποια ή σχέση με την Κύπρο

Η Ναυτική Βάση την οποία ετοιμάζει η Τουρκία στην περιοχή της Καρπασίας συνοδεύεται, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, από «Ναυτική Ομάδα Ταχείας Κρούσης», που θα αποτελείται από σκάφη επιφανείας και θα αναβαθμίζει ακόμη περισσότερο την Άγκυρα στην περιοχή μας. Όπως προστίθεται: «Από τα στοιχεία που υπάρχουν, πρόκειται για προκεχωρημένο σταθμό που θέλει να εξασφαλίσει τον ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό της νοτιοανατολικής πτέρυγας της ‘Γαλάζιας Πατρίδας’».

• Πώς ο νέος Πρόεδρος οφείλει να αποτρέψει τα τετελεσμένα που έρχονται
• Πού αποσκοπεί η τουρκική Βάση στην Καρπασία
• Τα «κόκκινα μήλα» της Άγκυρας και το ορμητήριο της Κύπρου

Διάθεση μέσων… και διπλωματικές κινήσεις

Εκτός των πλοίων επιφανείας (από πυραυλακάτους ώς κορβέτες, φρεγάτες, drones θαλάσσης), στη Βάση της Καρπασίας, οι Τούρκοι προγραμματίζουν να στήσουν ραντάρ, αισθητήρες, πυραυλικά συστήματα και άλλα σύγχρονα μέσα συλλογής πληροφοριών για την επιτήρηση των θαλασσών και του εναέριου χώρου σε συνδυασμό με ήδη υπάρχοντα στην οροσειρά του Πενταδακτύλου. Επειδή η Τουρκία διαθέτει τα μέσα, μπορεί να αποπερατώσει τη ναυτική Βάση στην Καρπασία, ακόμη και σε διάστημα δύο ετών, οπότε θα αλλάξει ακόμη περισσότερο η γεωπολιτική κατάσταση στην περιοχή μας. Υπό αυτές τις συνθήκες, εκτιμάται ότι διαγράφεται άπαξ και διά παντός η περίπτωση επιστροφής της Χερσονήσου της Καρπασίας σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού. Για την αποφυγή νέων τετελεσμένων, η νέα Κυβέρνηση θα πρέπει αμέσως να προχωρήσει σε διπλωματικές κινήσεις διεθνώς, καταγγέλλοντας τη νέα επιθετική ενέργεια της Άγκυρας, η οποία δεν στρέφεται μόνο σε βάρος της Κύπρου, αλλά και σε βάρος γειτονικών λαών και κρατών.

Οι στρατηγικές επιπτώσεις

Σύμφωνα με τις ίδιες στρατιωτικές πήγες, η τουρκική Ναυτική Βάση στην Καρπασία:

1. Ελέγχει τον δίαυλο από το Σουέζ μέχρι την Αλεξανδρέττα με ό,τι αυτό σημαίνει, εάν λάβει κάποιος υπόψη τη σύνδεση της περιοχής με το Μπακού και τη διέλευση φυσικού αερίου ή/και με τους στρατιωτικούς σχεδιασμούς της Τουρκίας στη Συρία.
2. Είναι συναφής: Α) Με την αναβάθμιση της ρωσικής Βάσης στην Ταρτούς, υπό την εξής έννοια: Συνιστά στρατηγική κίνηση που σχετίζεται με τα συριακά παράλια, διότι ενδέχεται μελλοντικά να υπάρχει απόληξη αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου από τις αραβικές χώρες ή/και το Ιράν. Υπήρχαν τέτοιοι σχεδιασμοί πριν από τον πόλεμο στη Συρία και αποτελούσαν μιαν από τις αιτίες του. Β) Με την αναβάθμιση που θέλει να επιτύχει η Τουρκία στη νέα αρχιτεκτονική της ανατολικής Μεσογείου, ώστε να είναι σημαντικός και αναγκαίος δρων τόσο για το ΝΑΤΟ όσο και για τη Ρωσία, με την οποία συγκατοικεί στη Συρία. Η Άγκυρα δεν θα ήθελε στην περιοχή της να αφήσει τα γεωπολιτικά πλεονεκτήματα στη Ρωσία, αλλά να ενισχύσει τη θέση της έναντι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ για να μπορεί να εφαρμόζει καλύτερα την πολιτική του εκκρεμούς. Μια με τη Μόσχα, μια με την Ουάσιγκτον, αναλόγως των τουρκικών συμφερόντων.
3. Συνδέεται με τη Βάση στο Λευκόνοικο για «μη επανδρωμένα αεροσκάφη», που ανήκουν σε ένα ευρύτερο δίκτυο της Τουρκίας που επεκτείνεται από τη μια προς το Αιγαίο και από την άλλη προς τη Συρία και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Ο τουρκικός σχεδιασμός είναι εκ των πραγμάτων συναφής με τον εναέριο έλεγχο που θέλει να εμπεδώσει η Άγκυρα περιφερειακά. Όπως πρόσθετα επισημαίνεται από στρατιωτικές πηγές, η Βάση στο Λευκόνοικο δεν είναι παράξενο να αποτελέσει μελλοντικά χώρο στάθμευσης των υπό κατασκευή μη επανδρωμένων αεροσκαφών «Kizilelma» («κόκκινο μήλο»), στα οποία οι Τούρκοι προσδοκούν να προσδώσουν υπερηχητικό χαρακτήρα με πυραύλους που θα έχουν βεληνεκές περί τα 100 χιλιόμετρα.
4. Ενισχύει τη λογική της τουρκικής λίμνης, που ξεκινά από τη Μαρμαρίδα και καταλήγει στην Αλεξανδρέττα.

Σχέσεις με Ισραήλ και Αίγυπτο

Η μελλοντική Ναυτική Βάση στην Καρπασία έχει άμεση σχέση με τις οδούς των πετρελαίων και του φυσικού αερίου. Η ενίσχυση της Άγκυρας μέσω Κύπρου και δη της Καρπασίας συνδέεται με τον συμμαχικό ρόλο που έχει η Τουρκία με τη Μόσχα στη Συρία, αλλά και με τα θέματα της ενέργειας και μάλιστα του πυρηνικού σταθμού στο Άκιουγιου. Όμως, αυτές οι τουρκικές κινήσεις στρέφονται σε βάρος των συμφερόντων του Ισραήλ και της Αιγύπτου, αλλά και της Συρίας, αφού η Άγκυρα θέλει την πλήρη κυριαρχία της μέσω της «Γαλάζιας Πατρίδας». Στην κούρσα των ανταγωνισμών μεταξύ των περιφερειακών δυνάμεων η ενίσχυση της Τουρκίας προκαλεί ανησυχίες και κόστος, τόσο στο Τελ Αβίβ όσο και στο Κάιρο.

Ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν επενδύει ενόψει εκλογών στα θέματα της ασφάλειας σε σχέση με την Ελλάδα, την οποία εμφανίζει ως απειλή για τη χώρα του μέσω των νησιών του Αιγαίου. Και απαιτεί την αποστρατιωτικοποίησή τους, για να μπορεί να εκμηδενίσει την πρώτη γραμμή αμύνης της Ελλάδας και το αποτρεπτικό νησιωτικό ναρκοπέδιο, που σχηματίζεται εκ των πραγμάτων έναντι των απειλών του τουρκικού στόλου. Έτσι προσδοκά να μεταφέρει την πρώτη γραμμή ελληνικής άμυνας έξω από την Εύβοια και στην Αθήνα. Η κυριαρχία της Άγκυρας είναι ήδη εμπεδωμένη στην περιοχή της Κύπρου, λόγω της έλλειψης από τη δική μας πλευρά, καθώς και από την Ελλάδα αεροναυτικών δυνάμεων σε τοπικό επίπεδο ή άλλων συμμαχικών όπως της Γαλλίας, η οποία έχει δείξει τη σαφή της πρόθεση να ελέγχει τον αεροναυτικό άξονα από το Σουέζ ώς το Γιβραλτάρ. Επί τούτου, όμως, θα πρέπει να ληφθούν από την Αθήνα και τη Λευκωσία στρατηγικές αποφάσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα εδραιωθεί μια στρατιωτική συμμαχία με το Παρίσι, που ενδεχομένως να πρέπει να συνοδευτεί με ναυτικές υποδομές από πλευράς Κύπρου.

Τα τετελεσμένα…

Η κίνηση της Τουρκίας με τη Ναυτική Βάση στην Καρπασία δημιουργεί νέα τετελεσμένα:

• Στην επίλυση του Κυπριακού. Δεν είναι μόνο η Καρπασία που χάνεται, αλλά και το ζήτημα της αποστρατιωτικοποίησης τελειώνει. Εκτός και αν θα είναι, για παράδειγμα, αποστρατιωτικοποιημένο το νέο πολιτειακό σύστημα της ομοσπονδίας, αλλά η Άγκυρα θα συνεχίσει να έχει Βάσεις στην Κύπρο, οπότε θα είμαστε δικέφαλο κράτος (δύο ισότιμα συνιστώντα κράτη με πολιτική ισότητα), αλλά το σύστημα ασφάλειας της Κύπρου θα ανήκει στην Τουρκία. Γιατί; Διότι αυτή θα έχει τις Ένοπλες Δυνάμεις για την αντιμετώπιση των όποιων απειλών, εντός και εκτός ΝΑΤΟ, και της ασφάλειας των αγωγών και του φυσικού αερίου καθώς και του πετρελαίου. Υπό αυτές της συνθήκες και λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η κυριαρχία και η εξωτερική πολιτική των κρατών είναι ανάλογη της ισχύος τους και των συμμαχιών τους, γίνεται αντιληπτό ότι θα δημιουργηθεί στην Κύπρο ένα τουρκικό προτεκτοράτο υπό τη ζώνη ευθύνης της Άγκυρας.
• Στον ευρύτερο γεωστρατηγικό χώρο από τα Βαλκάνια ώς τη Μέση Ανατολή. Η Άγκυρα δείχνει ότι οι απειλές της σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας δεν είναι μόνο λόγω των εκλογών αλλά ότι είναι αποτέλεσμα στρατηγικών αποφάσεων, των οποίων η υλοποίηση θα συνεχιστεί, ανεξαρτήτως εάν στην εξουσία θα είναι μετά το 2023 ο Ερντογάν ή οι Κεμαλιστές. Ο πλήρης έλεγχος της περιοχής της Κύπρου δίνει στην Άγκυρα ελευθερία κινήσεων σε ό,τι μπορεί να συμβεί στο Αιγαίο και τη δυνατότητα εκβιασμού της Ελλάδας μέσω Κύπρου, ειδικώς εάν η Τουρκία χάνει μια κρίση στο Καστελόριζο ή αλλού.

Η απουσία ναυτικών υποδομών

Η απουσία ναυτικών στρατιωτικών υποδομών από την Κύπρο και ελληνικής μόνιμης παρουσίας αποδυναμώνει, όχι μόνο την αποτρεπτική ικανότητα της Κύπρου αλλά και της Ελλάδας στο ενιαίο μέτωπο, όπως η Άγκυρα το καθορίζει από τη Θράκη ώς τη μεγαλόνησο. Και το εκδηλώνει στη στρατηγική της για τη «Γαλάζια Πατρίδα». Η τουρκική πολιτική δεν είναι θεωρητική, αλλά αποτυπώνεται στην πράξη μέσω της αλματώδους αναβάθμισης της πολεμικής της βιομηχανίας και κινήσεων όπως αυτές στο Καστελόριζο, στο λοιπό Αιγαίο, έξω από την Κρήτη με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, καθώς και στην Καρπασία. Η Άγκυρα στέλνει το μήνυμα της πρόθεσής της για συνεχή ανατροπή των γεωπολιτικών δεδομένων και της κούρσας των εξοπλισμών στη βάση μιας αναθεωρητικής στρατηγικής. Η πολεμική ρητορική του Ερντογάν, που έχει ως κύριους πολιτικούς σπόνσορες τους Κεμαλιστές, ξύπνησε την Αθήνα, η οποία αντιλήφθηκε ότι το ανισοζύγιο δυνάμεων με την Τουρκία τροφοδοτεί την απειλή και τις κρίσεις, αυξάνοντας ταυτοχρόνως τις πιθανότητες για την Άγκυρα να κερδίζει διά της σκιάς της ισχύος της. Στη Λευκωσία έχουν γίνει κάποια βήματα στον τομέα των εξοπλισμών, που δεν είναι όμως τέτοια ώστε να μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι υπάρχει επαρκής ασφάλεια. Συμβαίνει δε αυτό, διότι δεν υπάρχει συγκροτημένη αποτρεπτική στρατηγική με την Ελλάδα στη βάση ενός ενιαίου σχεδιασμού με ειλημμένες εκ των προτέρων αποφάσεις για κοινούς τρόπους ενεργείας σε περίπτωση κρίσης.

Στοιχεία εναλλακτικής στρατηγικής

Η Τουρκία επιβάλλει μια επιθετική στρατηγική, η οποία θα πρέπει να απαντηθεί με σειρά διπλωματικών και στρατιωτικών κινήσεων, όπως είναι μεταξύ άλλων:

• Σύσκεψη μεταξύ της ελληνικής και της κυπριακής Κυβέρνησης μετά τις εκλογές, για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων κοινής και ενιαίας αποτροπής στην παρουσία της στρατιωτικής ηγεσίας.
• Σύσταση και θεσμοθέτηση Κοινού Διακρατικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Κύπρου – Ελλάδας επί τη βάσει δημοκρατικών διαδικασιών, που θα χαράζει γραμμή αποτροπής της τουρκικής απειλής, θα διασφαλίζει τον εθνικό μας πλούτο (φυσικό αέριο κ.λπ), θα οικοδομεί περιφερειακές συμμαχίες, θα προωθεί την αγορά εξοπλιστικών συστημάτων και θα καθορίζει την πολιτική άμυνας και ασφάλειας, που θα πρέπει να προτάσσεται στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ.
• Την εξασφάλιση της ενεργοποίησης του άρθρου 42,7 των Συνθηκών της ΕΕ σε περίπτωση που δεχθούν επίθεση είτε η Κύπρος είτε η Ελλάδα από τρίτη χώρα όπως είναι η Τουρκία. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η Άγκυρα θα γνωρίζει εκ των προτέρων πως εάν επιτεθεί εναντίον τους θα βρει όλους τους εταίρους της ΕΕ απέναντί της και δη στρατιωτικά όπως το 42,7 αναφέρει: «Σε περίπτωση κατά την οποία κράτος μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, τα άλλα κράτη μέλη οφείλουν να του παράσχουν βοήθεια και συνδρομή με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό δεν επηρεάζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών».
• Την ανάληψη πρωτοβουλίας για την υλοποίηση του αμυντικού σχεδιασμού της ΕΕ, δηλαδή της Στρατηγικής Πυξίδας στην περιοχή μας με τη συμμετοχή τρίτων χωρών όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος. Η όποια συμμετοχή της Τουρκίας θα πρέπει να τεθεί από τώρα κάτω από τη σαφή προϋπόθεση για την πλήρη αποχώρηση των Αττίλων από την Κύπρο, όπως είχε δηλώσει τις προάλλες ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών της Γερουσίας των ΗΠΑ Μπομπ Μενέντεζ.

Δημιουργία ευθυνών…

Θα ήταν δυνατό να γραφτούν άλλες τόσες προτάσεις ενταγμένες σε μια νέα στρατηγική, για να μπει φρένο στην τουρκική απειλή. Αυτές είναι αρκετές για όσους των υποψηφίων Προέδρων επιθυμούν να τις μελετήσουν και να τις αφομοιώσουν. Βεβαίως, δεν ζούμε με ψευδαισθήσεις, διότι επί του παρόντος δείχνουν αγκιστρωμένοι στην πεπατημένη αποτυχημένη πολιτική του παρελθόντος. Ερώτημα: Έχουν όμως σκεφτεί ότι μπορεί να υπάρξουν και χειρότερα; Αυτό θέλουμε να προλάβουμε: Τα χειρότερα. Αλλά και κάτι άλλο: Αφαιρούμε το άλλοθι ότι δεν υπάρχουν προτάσεις εναλλακτικής επιλογής και σχέδια Β ή Γ. Και εγείρουμε θέμα από τώρα ανάληψης ευθυνών…

Η Ναυτική Βάση που προγραμματίζουν να φτιάξουν οι Τούρκοι στην Καρπασία μειώνει την απόσταση δράσης από το στρατηγικό σημείο του Σουέζ και προσφέρει δυνατότητα ελέγχου επί του στρατηγικού άξονα προς το Τσεϊχάν, αναβαθμίζοντας ακόμη περισσότερο τη θέση της Τουρκίας. Ταυτοχρόνως βοηθά την Άγκυρα: 1. Να συμμετέχει στον έλεγχο των τριών βασικών θαλάσσιων οδών από το Σουέζ προς την περιοχή της Λιβύης και από εκεί στο Γιβραλτάρ, προς το Αιγαίο και από εκεί προς τα Δαρδανέλλια, την Κωνσταντινούπολη και τη Μαύρη Θάλασσα και προς το Τσεϊχάν. Είναι, δε, εμφανής η ασπίδα που μπορεί να δημιουργήσει η Τουρκία σε συνεννόηση με τη Ρωσία και δη με τη Βάση στην Ταρτούς για να διασφαλίσει το Τσεϊχάν ως ύψιστο στρατηγικό χώρο. Συν του γεγονός ότι από τα παράλια της Συρία θα ήταν δυνατό μελλοντικά να απολήξουν αγωγοί φυσικού αερίου και πετρελαίου. Με το μπλε χρώμα αποτυπώνονται τα όρια της «Γαλάζιας Πατρίδας» και με κόκκινη διακεκομμένη γραμμή η εμβέλεια των τουρκικών drones «Μπαϊρακτάρ».

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

Σημερινή