Γράφει ο Απόλλων Γ. Λεονταρίτης
Οι επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα και στο Λίβανο εναντίον της Χεζμπολάχ αλλά και οι επιθέσεις του Ιράν εναντίον του Τέλ Αβίβ δημιουργούν μια σειρά δεδομένων τα οποία πρέπει να τύχουν επεξεργασίας από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις προκειμένου να αναβαθμίσουν τον επιχειρησιακό σχεδιασμό τους έναντι πληθώρας απειλών που προκύπτουν από το σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον. Επίκεντρο σε όλα τα παραπάνω αποτελούν η αξιόπιστη ικανότητα συλλογής πληροφοριών και οι δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων.
Η πολεμική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μεταξύ των ΕΔ του Ισραήλ (IDF) και της Χεζμπολάχ που υποστηρίζεται από το Ιράν λαμβάνει πλέον χαρακτηριστικά ανοιχτής πολεμικής σύραξης. Η σύγκρουση επεκτάθηκε και στο Λίβανο ενώ πλέον «δυναμιτίζει» όχι μόνο τη σταθερότητα στην Μέση Ανατολή αλλά και ολόκληρη τη παγκόσμια ασφάλεια! Η ενδεχόμενη επέκταση των επιχειρήσεων του Ισραήλ με αεροπορικά πλήγματα απευθείας στο έδαφος του Ιράν (ως απάντηση στο μπαράζ της μεγάλης πυραυλικής επίθεσης που δέχτηκε το Τελ Αβίβ στο έδαφός του τη Δευτέρα) ήδη προκαλεί ανησυχία για πιθανή διεύρυνση του πολέμου. Οι οικονομικές και στρατηγικές επιπτώσεις από την αναπόφευκτη εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων δηλαδή των ΗΠΑ, της Ευρώπης, της Ρωσίας ακόμη και της Κίνας σε ένα ήδη εύθραυστο γεωπολιτικό περιβάλλον (με επίκεντρο τον πόλεμο της Ουκρανίας) επιφυλάσσουν απρόβλεπτες εξελίξεις. Σε τακτικό επίπεδο οι επιχειρήσεις στο έδαφος όσο και στον άερα συγκεντρώνουν ιδιαίτερα υψηλό ενδιαφέρον καθώς αποκομίζεται σειρά διδαγμάτων αλλά και συμπερασμάτων τα οποία θα πρέπει να απασχολήσουν και «εμάς» αν θέλουμε να διατηρήσουμε επαφή με τις εξελίξεις και τα μαθήματα που προκύπτουν. Άλλωστε οι ισραηλινές Ε.Δ. διακρίνονται για το μεθοδικό και αποτελεσματικό τρόπο που διεξάγουν επιχειρήσεις και κατά συνέπεια θα πρέπει να αντληθούν συμπεράσματα που έχουν (ή θα πρέπει να έχουν) άμεση εφαρμογή στο ελληνικό αποτρεπτικό δόγμα.
Συλλογή πληροφοριών
Μέχρι στιγμής οι επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα χαρακτηρίζονται ως «αναμενόμενη αντίδραση» προκειμένου να συντριβεί ουσιαστικά η δράση της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Οργανώσεων που κατ’ ουσίαν είναι τρομοκρατικές, δρώντας υπό το μανδύα του «απελευθερωτικού κινήματος». Ο δυσανάλογος φόρος αίματος αμάχων - αν και θα έπρεπε να έχει αποφευχθεί - ήταν δυστυχώς το τίμημα που πλήρωσαν οι Παλαιστίνιοι, στο πλαίσιο επιχειρήσεων του IDF που στόχευαν υποδομές – θέσεις εκτόξευσης ρουκετών και ηγετικά στελέχη που κρύβονταν εντός αστικού ιστού και σε κατοικημένες περιοχές ακόμη και στα πιο απίθανα μέρη (όπως νοσοκομεία) προκειμένου να μην εντοπιστούν..
Αναδεικνύεται λοιπόν αναμφίβολα ότι η αξία των πληροφοριών είναι – όπως σε κάθε σύρραξη – κεφαλαιώδους σημασίας για την διαδικασία λήψης αποφάσεων αλλά και την αποτελεσματική διεξαγωγή επιχειρήσεων έναντι αντιπάλων που δρούν τόσο σε ύπαιθρο όσο κυρίως εντός κατοικημένων περιοχών. Η μεγάλη αστικοποίηση που κυριαρχεί πλέον και στη χώρα μας, δημιουργεί σειρά νέων προκλήσεων για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, οι οποίες δεν αποκλείεται σε περίοδο επιχειρήσεων να υποχρεωθούν να δράσουν εντός αστικού ιστού.
Σε όλα τα πιθανά σενάρια η ειδοποιός διαφορά για την αποτελεσματική επιτήρηση και εντοπισμό απειλών στο έδαφος είναι η αξιοποίηση τόσο παραδοσιακών - όσο κυρίως νέων τεχνολογιών - που αφορούν τη χρήση μη επανδρωμένων συστημάτων. Τα περίφημα drones σε τακτικό επίπεδο Ομάδας –Διμοιρίας – Τάγματος όσο και τα μεγαλύτερα UAV σε επίπεδο Σχηματισμού, παρέχουν την απαραίτητη ικανότητα επιτήρησης- στοχοποίησης με βασικά χαρακτηριστικά την ακρίβεια και την «επιμονή» στη διάρκεια παραμονής πάνω από περιοχές ενδιαφέροντος. Η αξία τους είναι ήδη διαπιστωμένη στις ΕΔ με χρήση η οποία τα επόμενα χρόνια αναμένεται να επεκταθεί γεωμετρικά όπως προβλέπει ο σχεδιασμός του ΥΠΕΘΑ. Θα πρέπει όμως τα αρμόδια Επιτελεία από τώρα να προβληματιστούν σχετικά με το πώς οι πληροφορίες που συλλέγονται, θα έχουν και τα κατάλληλα δίκυα προκειμένου να γίνεται ορθή επεξεργασία των πληροφοριών – και το κυριόρτερο σε πραγματικό χρόνο – ώστε να καταλήγουν έγκαιρα στους σωστούς αποδέκτες. Είτε πρόκειται για ένα Στρατηγείο – Σχηματισμό είτε μια μονάδα Ειδικών Επιχειρήσεων, ένα Τάγμα Πεζικού ή ακόμη και ένα επιθετικό ελικόπτερο που δρα στο πεδίο της μάχης!
Μονάδες Ειδικών Δυνάμεων με ειδικά χαρακτηριστικά και ρόλο
Η δράση των Ειδικών Δυνάμεων και των Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων (SOF) δεν ήταν φυσικά δυνατόν να εξαιρεθούν από την παρούσα σύρραξη. Το Ισραήλ έχοντας μεγάλη παράδοση στη διεξαγωγή επιχειρήσεων ανορθόδοξου πολέμου και κεκαλυμμένων Ειδικών Επιχειρήσεων έχει εντάξει σε μεγάλο βαθμό στο Δόγμα του, τη χρήση επίλεκτων μονάδων του IDF που έχουν ειδίκευση σε συγκεκριμένα είδη αποστολών.
Μονάδες όπως η Maglan που είναι μια μονάδα Ειδικών Επιχειρήσεων του Στρατού της οποίας η κύρια αποστολή είναι να επιχειρεί βαθιά σε εχθρικό έδαφος, εστιάζοντας στην καταστροφή συγκεκριμένων στόχων υψηλής αξίας. Αντίστοιχα η μονάδα Egoz ειδικεύεται στον ανταρτοπόλεμο εντός κατοικημένων περιοχών και αστική μάχη κυρίως κατά μήκος των βόρειων συνόρων της χώρας με ικανότητα ταχείας ανάπτυξης με μικρό χρόνο προειδοποίησης.
Οι ναυτικές Ειδικές Επιχειρήσεις είναι ο τομέας που ειδικεύεται η Σαγιετέτ 13. Διαθέτει προσωπικό άριστα εκπαιδευμένο στον θαλάσσιο πόλεμο, τις καταδύσεις και τη λειτουργία ειδικών σκαφών παράλληλα με ανταρτοπόλεμο, στα άλματα με αλεξίπτωτο και στις μεθόδους ναυτικής επίθεσης.Πρόσφατα ανέλαβε τον εντοπισμό στόχων - στελεχών της Χαμάς αλλά και ισραηλινών ομήρων κατά μήκος της παραλιακής ζώνης της Γάζας. Η Sayeret Matkal είναι επίσης μια μονάδα συγκέντρωσης πληροφοριών πεδίου, που διεξάγει βαθιά αναγνώριση πίσω από τις γραμμές του εχθρού για την απόκτηση στρατηγικών πληροφοριών. Λαμβάνουν τις εντολές τους απευθείας από το Γενικό Επιτελείο.Επίσης, και αυτή η μονάδα έχει αποστολή την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη διάσωση ομήρων πέρα από τα σύνορα του Ισραήλ.
Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει για την ειδική μονάδα του Σώματος Μάχης Μηχανικών του ισραηλινού στρατού. Η μονάδα με την ονομασία Γιαχαλόμ διαθέτει ειδίκευση σε ειδικές αποστολές σαμποτάζ σε εχθρικές υποδομές, κατεδάφιση κτιρίων, χειρισμό εκρηκτικών, προετοιμασία εκρηκτικών μηχανισμών και βομβών, εξουδετέρωση εχθρικών εκρηκτικών μηχανισμών, εκκαθάριση πολύπλοκων ναρκοπεδίων. Το προσωπικό της μονάδας θεωρείται ότι είχε εκτενή συμμετοχή στις επιχειρήσεις εντοπισμού και καταστροφής σηράγγων στη Γάζα
Βασική παράμετρος ο εξοπλισμός και οι επικοινωνίες
Πάντως είναι σαφές ότι όλα ανεξαιρέτως τα ισραηλινά τμήματα Ειδικών Επιχειρήσεων, έδρασαν ευρέως τόσο στη φάση εκκαθάρισης θυλάκων αντίστασης και τούνελ στη λωρίδα της Γάζας όσο και στη συνέχεια στον Λίβανο. Τους τελευταίους μήνες οι επιδρομές των ισραηλινών Ειδικών Δυνάμεων περιλαμβάνουν την αποστολή στρατευμάτων σε σήραγγες της Χεζμπολάχ κατά μήκος των συνόρων ενώ οι στοχευμένες επιδρομές προηγούνται πιθανής ευρύτερης χερσαίας επιχείρησης.
Κοινό χαρακτηριστικό των Ισραηλινών μονάδων Ειδικών Δυνάμεων και Ειδικών Επιχειρήσεων είναι ο άρτιος εξοπλισμός τους σε φορητό οπλισμό, μέσα παρατήρησης νυχτερινού αγώνα σε καθολικό επίπεδο, καθώς και μέσα συλλογής πληροφοριών υψηλής τεχνολογίας. Επιπλέον ο τομέας των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων θεωρείται ότι συμβαδίζει εξίσου σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο επιτρέποντας τον αποτελεσματικό έλεγχο και διοίκηση σε πραγματικό χρόνο τόσο σε επίπεδο μονάδων όσο και μικρών τμημάτων με μετάδοση δεδομένων ήχου και εικόνας. Η χρήση τους άλλωστε διευκολύνει καταλυτικά τη συνεργασία με την Πολεμική Αεροπορία με την οποία πολλές φορές υπήρξε συνεργασία για την προσβολή σταθερών αλλά και «χρονικά ευαίσθητων» στόχων. Δηλαδή στόχων που εκτίθενται για ελάχιστο χρόνο όπως οχήματα ή μεμονωμένα άτομα και για το λόγο αυτό απαιτείται η έγκαιρη στοχοποίηση για την προσβολή τους από μαχητικά αεροσκάφη ή επιθετικά ελικόπτερα.
Τέλος, έχει ενδιαφέρον ότι επίλεκτα ισραηλινά τμήματα Ειδικών Επιχειρήσεων για μια ακόμη φορά είχαν συνεργασία και με μονάδες Τεθωρακισμένων σε επιχειρήσεις εντός κατοικημένων περιοχών αναδεικνύοντας μια διαχρονική απαίτηση για συνδυασμένες ενέργειες πεζοπόρων και Μ/Κ μονάδων σε δύσκολα περιβάλλοντα που απαιτούν ισχύ πυρός για εκκαθάριση απειλών σε οχυρωμένες θέσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλα τα παραπάνω δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως «ειδικά χαρακτηριστικά» της σύγκρουσης στη Γάζα και στο Λίβανο. Αντιθέτως έχουν εφαρμογή σε όλες τις συνθήκες και «γεωγραφικά μήκη και πλάτη» όπως δείχνουν τα διδάγματα από όλες τις πρόσφατες συρράξεις ανά την υφήλιο. Γι αυτό και το ελληνικό θέατρο επιχειρήσεων σε οποιαδήποτε κατάσταση κρίσης ή πολέμου με τις γνωστές «δυνητικές απειλές» δεν θα αποτελέσει εξαίρεση.
Σε συνδυασμό με την ταχεία συμπλήρωση αριθμητικής δύναμης των Ισραηλινών Ε.Δ από τις τάξεις των εφέδρων, οι παραπάνω διαπιστώσεις δίνουν το στίγμα για το πώς θα πρέπει να προσαρμόσουμε ακόμη καλύτερα τις δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων, οι οποίες όπως αποδείχτηκε και σε αυτή τη σύρραξη «μπήκαν πρώτες» στο πεδίο της μάχης!
