Μιας και πολύς ντόρος γίνεται για τις λεγόμενες νέες "ταυτότητες" και τα ΜΜΕ ως συνήθως έχουν πάρει εργολαβία την προώθησή τους - πάντοτε "για το καλό μας", ας δούμε τι ενστάσεις φέρουν άνθρωποι που έχουν ασχοληθεί με το αντικείμενο και που δε πρόκειται βέβαια ακόμα κι αν έχουν θεσμικό ρόλο, να εμφανιστούν σε αυτά, μιας κι εκείνα προτιμάν να προβάλλουν όποιον γραφικό κυκλοφορεί, για να τον ταυτίσουν, κατά πάγια τακτική τους, με όσους σκεπτόμενους πολίτες φέρουν αντιρρήσεις με λόγο κι επιχειρήματα...
Όπως είχα υποσχεθεί, θα ξεκινήσω μια σειρά άρθρων για τις νέες ψηφιακές ταυτότητες -για τις οποίες ακόμα υπάρχει ομιχλώδες τοπίο- και βεβαίως για το κύκλωμα RFID που εκείνες φέρουν. Παρακαλείσθε μοιραστείτε αυτά τα κείμενα, για να υπάρχει ορθή ενημέρωση των πολιτών, μακριά από θεωρίες συνομωσίας και ανούσιες αντιπαραθέσεις. Το συγκεκριμένο θέμα, το γνωρίζω άριστα διότι αποτέλεσε την πτυχιακή μου εργασία στο τμήμα μηχανικών πληροφορικής του ΕΛΜΕΠΑ (Πρώην ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ) από το οποίο αποφοίτησα και θεωρώ υποχρέωση μου σαν μέλος της Εθνικής Αντιπροσωπείας να πω την αλήθεια. Ξεκινάμε λοιπόν!
Το RFID είναι τα αρχικά του όρου Radio Frequency Identification, η απόδοση του στα ελληνικά ορίζεται ως «ταυτοποίηση μέσω ραδιοσυχνοτήτων». Τα συστήματα RFID αποτελούν ένα υποσύνολο των Συστημάτων Αυτόματου Προσδιορισμού (Automatic Identification Systems). Ειδικότερα λειτουργεί ως γενικός όρος των τεχνολογιών που χρησιμοποιούν ραδιοκύματα για να προσδιορίσουν αυτόματα ανθρώπους ή αντικείμενα και αποτελεί την τεχνολογική εξέλιξη των ραβδωτών κωδίκων (barcode]). Το RFID είναι ένα σύστημα αυτόματης συλλογής πληροφοριών (ADC Automated Data Collection) που επιτρέπει σε επιχειρήσεις να κινούν και να διαβάζουν ασύρματα δεδομένα που τους ενδιαφέρουν. Χρησιμοποιεί ραδιοκύματα για να αναγνωρίζει και να προσδιορίζει την θέση αντικειμένων. Συμπληρώνει τις εφαρμογές των barcodes, τα οποία και βαθμιαία θα αντικαταστήσει. Μιλώντας γενικότερα, είναι µία τεχνολογία, που παρέχει µία άνευ προηγουμένου ορατότητα στην εφοδιαστική αλυσίδα και κάνει πρακτικά δυνατή την ανιχνευσιµότητα των προϊόντων. Ο πιο κοινός τρόπος αναγνώρισης αντικειμένων µε RFID είναι η αποθήκευση ενός σειριακού αριθμού σε ένα µικροτσίπ στο οποίο έχει προσαρτηθεί µια κεραία, που αναγνωρίζει µονοσήµαντα ένα αντικείμενο. Ο συνδυασμός μικροτσίπ και κεραίας λέγεται πομποδέκτης (transponder) η ετικέτα RFID (RFID tag). Η κεραία καθιστά δυνατή τη µεταφορά του σειριακού αριθμού σε ένα αναγνώστη (reader). Ο αναγνώστης μετατρέπει τα ραδιοκύματα του ποµποδέκτη σε ψηφιακές πληροφορίες, τις οποίες μεταφέρει σε κάποιο υπολογιστή για περαιτέρω επεξεργασία και αξιοποίηση. Το RFID αυτοματοποιεί και βελτιώνει τη συλλογή στοιχείων και πληροφοριών που µέχρι τώρα γίνονταν µε τα barcodes. Προς το παρόν και για τα επόμενα χρόνια συμπληρώνει τα barcodes, τα οποία θα αντικαθιστά στον βαθμό που θα επιτρέπει η σχέση κόστους εφαρμογής της τεχνολογίας και των προσδοκόµενων οικονομικών αποτελεσμάτων.
Τι χρειάζεται για την λειτουργεία του RFID
Οι πομποδέκτες είναι μικροτσίπς τα οποία χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση στοιχείων. Έχουν μια κεραία για την μεταφορά τους (των στοιχείων αυτών) ενώ μπορούν να λειτουργήσουν τόσο με μπαταρία όσο και χωρίς.
Οι αναγνώστες παραλαμβάνουν τα στοιχεία και τα προωθούν στο κεντρικό σύστημα. Επίσης, παραλαμβάνουν στοιχεία από το κεντρικό σύστημα και ενημερώνουν τις ετικέτες αυτών.
Οι Εκτυπωτές είναι ειδικά κατασκευασμένοι για την εκτύπωση και τον προγραμματισμό ετικετών RFID.
• Λογισμικό και Υπηρεσίες
Αναφερόμαστε στο σύνολο των προγραμμάτων που είναι εγκατεστημένοι στην εκάστοτε πλατφόρμα για την λειτουργία και την διαχείριση των μηχανημάτων που αποτελούν τα RFID. Από το λειτουργικό σύστημα των Η/Υ μέχρι και τις βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιούνται.
Στην περίπτωση των ψηφιακών ταυτοτήτων αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί, είναι αφενός το αν τα προσωπικά μας στοιχεία (ΑΜΚΑ,ΑΦΜ, ΑΔΤ, ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ, κτλ) θα διασυνδέονται με την πλατφόρμα gov.gr, πράγμα που ο αρμόδιος υφυπουργός ΔΕΝ απάντησε σε σχετική ερώτηση στην Βουλή, αφήνοντας ανοικτό παράθυρο για το μέλλον ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί. Τι σημαίνει αυτό; Οτι η κυβέρνηση θα γνωρίζει που ταξίδεψες και πότε, πότε πήγες στην τράπεζα ή στο νοσοκομείο και αν μπει και η μισθοδοσία σου στην εν λόγω κάρτα, τότε θα ξέρει σε πραγματικό χρόνο και τις συναλλαγές που κάνεις με ότι αυτό συνεπάγεται για την προσωπική σου ελευθερία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με κοινοτική οδηγία υποχρεώνει όλα τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την ψηφιακή ταυτότητα στους πολίτες με το πρόσχημα της ασφάλειας των ταξιδιών μέχρι την 3η Αυγούστου του 2026. Από τότε και στο εξής θα είναι αδύνατον να ταξιδέψεις αν δεν είσαι κάτοχος της εν λόγω ταυτότητας.
Ας κάνουμε ένα σενάριο εργασίας: Eίσαι καπνιστής και αγοράζεις 10 πακέτα τσιγάρα την εβδομάδα. Αν χτύπα ξύλο παρουσιάσεις κάποιο αναπνευστικό πρόβλημα εξαιτίας της κατάχρησης σου αυτής, η κυβέρνηση μπορεί να έρθει και να σου πει <<Κύριε, δεν θα αναλάβουμε τα νοσήλια για την θεραπεία σου καθώς είχες επίγνωση για τις συνέπειες του καπνίσματος αλλά συνέχιζες>> ανεξάρτητα από το αν εσυ πληρώνεις κανονικά της εισφορές σου στα ασφαλιστικά ταμεία. Όλα αυτά βέβαια για το καλό σου. Άλλο σενάριο: Είσαι εργαζόμενος με 3 παιδιά και έχεις ένα μικρό χρέος προς την εφορία, θέλεις να πας στην τράπεζα για κάποια άλλη συναλλαγή και ο αναγνώστης RFID που θα βρίσκεται στην πόρτα, σου αρνείται την είσοδο, μέχρι να αποπληρώσεις το χρέος σου. Όλα αυτά, μπορεί να φαίνονται παράδοξα, ωστόσο με την τεχνολογία που υπάρχει αυτή την στιγμή γίνονται σε μια μέρα!
Τα ερωτήματα που θέλουμε να κάνουμε όλοι και προς τους εαυτούς μας και προς την κυβέρνηση είναι τα εξής: Γιατί αν θέλουμε να μιλάμε για ασφάλεια στις νέες ταυτότητες δεν χρησιμοποιείται η γνωστή τεχνολογία της μαγνητικής ταινίας -όπως στις πιστωτικές κάρτες- στην οποία θα αποθηκεύεται ΜΟΝΟ ότι είναι απαραίτητο για την ταυτοποίηση μας; Γιατί θα πρέπει να ευαίσθητα προσωπικά μας δεδομένα να μεταφέρονται απο αναγνώστη σε αναγνώστη; Ποιος θα τα διαχειρίζεται και με ποιον τρόπο;
Και προς τους υπέρμαχους την ψηφιοποίησης που μας μιλούν για GPS, κοινωνικά δίκτυα κτλ. Αγαπητοί, όλα αυτά τα χρησιμοποιούμε οικειοθελώς εμείς, δεν μας υποχρεώνει κανένας. Κανένας δεν γνωρίζει τι αγοράζεις και που πας, αν πληρώνεις με μετρητά και αφήνεις το κινητό σου στο σπίτι.