ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΕΔΩ
Γράφει ο Απόλλων Γ. Λεονταρίτης
Απολύτως αντιπροσωπευτικές των τούρκικων επιδιώξεων και διεκδικήσεων στο Αιγαίο είναι οι προκλήσεις που σημειώθηκαν εκ νέου στην Κάσο τρεις βδομάδες μετά το επεισόδιο με την παρέμβαση του Τουρκικού Ναυτικού εις βάρος του ιταλικού ερευνητικού σκάφους «Ievoli Relume». Το ιταλικό πλοίο το οποίο στην παρούσα φάση
συνεχίζει τις έρευνες στο πλαίσιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου για την εγκατάσταση υποβρύχιου καλωδίου στην περιοχή νοτίως της Κάσου, τέθηκε υπό διακριτική παρακολούθηση από την τουρκική φρεγάτα Gelibolu η οποία εντοπίστηκε να πλέει σε απόσταση 20νμ από το ιταλικό ερευνητικό. Αρμόδιες πηγές αναφέρουν τόσο οι κινήσεις της Gelibolu όσο και άλλων τουρκικών πλοίων βρίσκονται υπό διαρκή επιτήρηση από το Πολεμικό Ναυτικό, το οποίο διατηρεί ανά πάσα στιγμή τη δυνατότητα άμεσης επέμβασης στην περιοχή αν αυτό απαιτηθεί.
Οι προκλήσεις του τουρκικού Ναυτικού στη Κάσο
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτήν τη φορά στη NAVTEX που εξέδωσαν οι ελληνικές αρχές αποφεύγεται η δέσμευση περιοχών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν εκ νέου εμπλοκή. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη NAVTEX που εκδόθηκε το το «Ievoli Relume» ανακοινώθηκε ότι θα κινηθεί σε θαλάσσια περιοχή η οποία είναι εντός ελληνικών χωρικών υδάτων εκτός του δυτικού σημείου της, που οριακά βρίσκεται εκτός ελληνικών χωρικών υδάτων, αλλά σε περιοχή που δεν σχετίζεται με το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Η παρουσία της τουρκικής φρεγάτας αν και ήταν σε σχετικά μικρή απόσταση από το ιταλικό ερευνητικό πλοίο δεν δημιούργησε ευτυχώς απρόοπτα και θεωρήθηκε - μάλλον αναμενόμενη – δεδομένων των τουρκικών αμφισβητήσεων. Εξ ου και ελήφθησαν όλες οι απαιτούμενες ενέργειες προκειμένου να υπάρξει άμεση αντιμετώπιση σε περίπτωση που απαιτείτο η παρουσία του Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή
Υπενθυμίζεται οτι τον περασμένο Ιούλιο, η Τουρκία προχώρησε σε μια προκλητική κίνηση κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης ενός υποβρύχιου ηλεκτρικού καλωδίου εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, νότια της Κάσου. Πέντε συνολικά τουρκικά πολεμικά πλοία εμφανίστηκαν στην περιοχή, επιδεικνύοντας έντονη στρατιωτική παρουσία. Η στάση αυτή ερμηνεύεται ως προσπάθεια αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στην περιοχή, παρότι το έργο αφορούσε την τοποθέτηση υποβρύχιου καλωδίου εντός των ορίων που αναγνωρίζει το Διεθνές Δίκαιο. Φυσικά η παρουσία των τουρκικών μονάδων επιφανείας στην περιοχή αποτελεί σαφή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και συγκεκριμένα των διατάξεων της Σύμβασης του Μοντέγκο Μπαίυ. Σύμφωνα με την ίδια Σύμβαση, η Ελλάδα έχει πλήρη δικαιώματα στη χωρική της θάλασσα, περιλαμβανομένων των υποβρύχιων υποδομών, χωρίς να απαιτείται η συγκατάθεση οποιουδήποτε άλλου κράτους.
Στην Ουάσιγκτον αρχίζουν να… “ξυπνάνε”
Βεβαίως οι ενέργειες αυτές προκαλούν εκ νέου ανησυχία στην Ουάσιγκτον η οποία έχει κάθε λόγο να επιθυμεί τη διατήρηση της ηρεμίας στην περιοχή και τη συνέχιση των “σχέσεων καλής γειτονίας” μεταξύ των δύο παραδοσιακών συμμάχων της.
Οι ανησυχίες αυτές θεωρούμε ότι αντικατοπτρίζονται πολύ γλαφυρά μέσα και από τον έγκυρο ιστότοπο nationalsecurityjournal.org όπου σε σχετικό άρθρο ανάλυση με τίτλο “Θα επιτεθεί η Τουρκία στο ΝΑΤΟ με πλοία αμερικανικής κατασκευής”, διαφαίνονται οι ισχυρές αμφιβολίες μιας μεγάλης μερίδας στο Κογκρέσο για την ορθότητα του Προέδρου Μπάιντεν να εγκρίνει την πώληση μαχητικών F-16 στην Τουρκία.
Το σκεπτικό της απόφασης αυτής επικαλείται την αναγκαιότητα ώστε η Τουρκία να προσφέρει τη συγκατάθεση της προκειμένου να ενταχθεί η Φιλανδία στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
Πολλοί όμως στην Ουάσιγκτον αλλά και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θεωρούν οτι μια τέτοια προσέγγιση είναι “αφελής” καθώς θεωρείται πιθανόν η Τουρκία να χρησιμοποιήσει τα μαχητικά αυτά εναντίον χωρών μελών του ΝΑΤΟ (βλέπε Ελλάδα) παρά εναντίον μιας πιθανής μελλοντικής σύρραξης με τη Ρωσία που αναδεικνύεται πλέον ως η πρωταρχική γεωπολιτική απειλή για την ατλαντική συμμαχία..
Η Άγκυρα σε ρόλο αποσταθεροποίησης για ολόκληρο το ΝΑΤΟ
Όσο για τις διαβεβαιώσεις για τη μη χρήση των νέων F-16 εναντίον χωρών μελών του ΝΑΤΟ αυτές κρίνονται ως “άνευ ουσίας” και ουσιαστικού αντικρίσματος με τους επικριτές του Ερντογάν να μην έχουν ξεχάσει ακόμη και την απειλή που προέβαλε το Τουρκικό Ναυτικό εναντίον αμερικανικών συμφερόντων εγκαταστάσεων και προσωπικού που εκτελούσε εργασίες στην κυπριακή ΑΟΖ το 2011. Το ίδιο σενάριο επαναλαμβάνεται σήμερα με την παρενόχληση του ιταλικού ερευνητικού πλοίου στη Κάσο με την υπενθύμιση ότι από τα 5 συνολικά τουρκικά πλοία που ενεπλάκησαν στο συμβάν, υπήρχαν και δύο φρεγάτες αμερικανικής κατασκευής.
Πρόκειται για τη φρεγάτα κατευθυνόμενων βλημάτων Gokova (F-496) και τη Goksu(F-497) κλάσης GABYA που οι Αμερικανοί γνωρίζουν πολύ καλά καθώς πρόκειται για τις τουρκικές ονομασίες των φρεγατών USS Samuel Eliot Morison και USS Escotin κλάσης O.H PERRY που είχαν παραδοθεί από τα πλεονάσματα των ΗΠΑ στην Τουρκία.
Αναφέρεται λοιπόν στην συγκεκριμένη ανάλυση η σαφής και άμεση ανησυχία οτι αμερικανικός οπλισμός που έχει - η πρόκειται να παραδοθεί στην Τουρκία φαίνεται όλο και πιο πιθανό να χρησιμοποιηθεί εναντίον των ΗΠΑ ή συμμάχων του στο ΝΑΤΟ με την υπενθύμιση ότι οι αμυντικοί εξοπλισμοί και οι πωλήσεις τους δεν έχουν να κάνουν μόνο με το κέρδος αλλά δημιουργούν δεσμούς που άπτονται της εκπαίδευσης της υποστήριξης και της συντήρησης των συστημάτων αυτών. Κάτι που λειτουργεί εφόσον υπάρχουν σταθερές διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και των κυβερνήσεων των συμμαχικών χωρών που υποστηρίζουν με τις πωλήσεις αυτές.
Μάλιστα η σχετική ανάλυση έχει μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα επισήμανση την οποία θα μεταφέρουμε αυτούσια:
“Καλό είναι να θυμόμαστε ως κανόνα ότι η Ουάσιγκτον αν δεν δύναται να προβλέψει η να σχηματίσει επακριβώς τις σχέσεις με μια χώρα ή το σύστημα διακυβέρνησης της - τουλάχιστον σε βάθος χρόνου 10ετίας από σήμερα - θα ήταν σοφό να μην υλοποιούνται με τη χώρα αυτή προμήθειες ιδιαίτερα εξελιγμένων οπλικών συστημάτων. Είναι λοιπόν η ώρα να γίνει αντιληπτό ότι η μεταφορά οπλισμού στην Τουρκία από την προεδρία του G.W Bush και μετέπειτα δεν ενίσχυσε τη σταθερότητα της περιοχής ούτε αυτή του ΝΑΤΟ αλλά έκανε πιο πιθανή την εκδήλωση ενός πολέμου που θα έθετε σε άμεσο κίνδυνο τη συνοχή ολόκληρου του ΝΑΤΟ και ακόμη την ίδια την ύπαρξη του”.
Ο ρόλος του Τουρκικού Ναυτικού
Σε όλα τα παραπάνω που δεν επιδέχονται αμφισβητήσεως, διαπιστώνεται η προσπάθεια να επικρατήσει ρεαλισμός ενώ οι υπαινιγμοί είναι σαφείς για τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της περιοχής της Αν. Μεσογείου από την Τουρκία με την προοπτική μιας πολεμικής σύρραξης (προφανώς με την Ελλάδα) να θεωρείται ως ιδιαιτέρως πιθανή τόσο στην παρούσα φάση όσο και σε μεταγενέστερο στάδιο. Οι τοποθετήσεις αυτές που προέρχονται από κύκλους στο Κογκρέσο που επικρίνουν σφοδρά την κυβέρνηση Μπάιντεν ΠΡΕΠΕΙ να λαμβάνονται υπόψιν μαζί με τη διαρκή υπενθύμιση ότι η Τουρκία θα επιδιώξει σταθερά την επέκταση της κυριαρχίας της στο Αιγαίο και την Αν Μεσόγειο με ευθεία αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Στην προσπάθεια αυτή πρωταγωνιστικός θα είναι ο ρόλος του Τουρκικού Ναυτικού το οποίο γίνεται διαρκώς πιο ισχυρό με ναυπηγήσεις νέων μονάδων επιφανείας και υποβρυχίων που είναι απολύτως βέβαιο ότι σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο θα δημιουργήσουν συνθήκες “απαγόρευσης” προκειμένου δια της ισχύος και της αριθμητικής υπεροχής να επιβάλλουν τετελεσμένα.
