x 
Καλάθι - 0,00 €

Καλάθι

Το καλάθι σας είναι άδειο.

Δύο μέτρα και δύο σταθμά από το Φανάρι;

| Ελληνορθοδοξία

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΕΔΩ

ΣΤΕΙΛΤΕ ΜΗΝΥΜΑ

Γράφει η Μάχη Γραικού

Η θρησκεία και η πολιτική στο σύγχρονο κόσμο εξακολουθούν να αλληλεπιδρούν. Αυτό είναι φυσικά αναπόφευκτο. Καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η κεφαλή της Ορθοδοξίας, συμμετείχε άμεσα ή έμμεσα στη διαμόρφωση της πολιτικής στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και αργότερα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και στην Τουρκία. Οι πολιτικοί στην Άγκυρα συχνά καταφεύγουν στη χρήση της επιρροής του Πατριαρχείου στους χριστιανούς για να επιτύχουν τους στόχους τους.

ΤΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΑΝΑ ΤΟΥ ’55

Μετά την Άλωση, οι Οθωμανοί έχρισαν με διάταγμά τους τον Πατριάρχη επικεφαλής όλων των χριστιανών στην Αυτοκρατορία, δίνοντάς του έτσι για πρώτη φορά πολιτική εξουσία. Το 1821, η Ελληνική Επανάσταση αύξησε τη δυσπιστία των Οθωμανών προς το Φανάρι και αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’ με εντολή του σουλτάνου. Μετά την έξοδο των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία το 1922, το ποίμνιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου μειώθηκε κατά πολύ και ήταν πλέον συγκεντρωμένο στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στην Αμερική, κάτι που κατέστησε το Φανάρι εξαρτώμενο από την ελληνική διασπορά. Αυτή η εξάρτηση συνεχίζει σήμερα να είναι ισχυρή, με τους σπουδαιότερους δωρητές του να διαβιούν στις ΗΠΑ. Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η κεμαλιστές στη Διάσκεψη της Λωζάννης (Νοέμβριος 1922 – Ιούλιος 1923) προσπάθησαν να περιορίσουν τις δραστηριότητες του Πατριαρχείου, φοβούμενοι τους στενούς δεσμούς του με την Ελλάδα. Στη Συνθήκη, αυτό συνοψίστηκε ως εξής: «Το Πατριαρχείο ως θεσμός δεν πρέπει να εμπλέκεται σε κοσμικές υποθέσεις στο μέλλον και, ενώ παραμένει στην Κωνσταντινούπολη, θα πρέπει να γίνει ένα καθαρά θρησκευτικό ίδρυμα». Στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο βρέθηκε υπό αμερικανική επιρροή. Ήταν με την ανάμειξη του ιδίου του Αμερικανού Προέδρου Χάρι Τρούμαν που ο Αθηναγόρας τοποθετήθηκε Πατριάρχης. Στόχος τότε της Ουάσινγκτον ήταν να χειραγωγηθεί το Φανάρι και να χρησιμοποιηθεί ως πολιτικό όργανο αποτροπής της σοβιετικής επιρροής στη Χερσόνησο του Αίμου. Τα φιλοαμερικανικά αισθήματα του Ισμέτ Ινονού βοήθησαν ώστε να αρθούν κάποιοι από τους περιορισμούς που είχαν επιβληθεί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι σχέσεις με τις τουρκικές αρχές προσωρινά να βελτιωθούν. Όμως, η ένταση στις σχέσεις της Αθήνας με την Άγκυρα μετά τη δραστηριοποίηση στην Κύπρο της ΕΟΚΑ το 1955, οδήγησε σε αλλαγή της στάσης των τουρκικών αρχών έναντι του Πατριάρχη Αθηναγόρα. Με την υποκίνηση της Άγκυρας, το Φανάρι άρχισε να δέχεται σφοδρή «κριτική» από τον τουρκικό Τύπο και δημόσια πρόσωπα στην Τουρκία του ζητούσαν να επιβάλει περιορισμούς στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, ο οποίος υποστήριζε τότε ενεργά την Ένωση με την Ελλάδα. Το Πατριαρχείο δεν ενεπλάκη όπως επιζητούσε η Άγκυρα. Οι ανθελληνικές ενέργειες δεν άργησαν. Τη νύχτα της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, έγιναν τα Σεπτεμβριανά, ένα οργανωμένο πογκρόμ κατά της ελληνικής κοινότητας της Βασιλεύουσας. Αργότερα, το 1971, οι τουρκικές αρχές έκλεισαν τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 έγιναν βομβιστικές επιθέσεις κατά του Πατριαρχικού ΙΝ του Αγίου Γεωργίου και το 2016, ο τουρκικός Τύπος κατηγόρησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη για τη σύναψη «στενών σχέσεων» με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος κατηγορήθηκε για τη διοργάνωση του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου.

Η ΑΣΥΝΕΠΕΙΑ

Η Άγκυρα, όπως και η Ουάσινγκτον, προσπαθεί να χρησιμοποιήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο για την επίτευξη των δικών της στόχων. Τον Ιανουάριο του 2018, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έστειλε επιστολή στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την Επιχείρηση Κλάδος Ελιάς που ξεκίνησε στις 20 Ιανουαρίου του ιδίου έτους, κατά των κουρδικών ένοπλων ομάδων στη Συρία, όπου ανέφερε τα κάτωθι: «Προσευχόμαστε εσείς και οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις να επιτύχετε και η Επιχείρηση Κλάδος Ελιάς, όπως υπόσχεται ο τίτλος της, να φέρει ειρήνη σε αυτά τα εδάφη». Αυτό προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, σφοδρές αντιδράσεις στην ελληνική κοινή γνώμη. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι στο θέμα της εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο στην Ουκρανία αναδεικνύεται μια κάποια ασυνέπεια στη θέση του Φαναρίου. Από την αρχή της ρωσικής επίθεσης, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος επικρίνει συστηματικά τη Μόσχα και προσωπικά τον επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Πατριάρχη Κύριλλο, ενώ εκφράζει την υποστήριξή του στην ουκρανική κυβέρνηση. Φυσικά, η θέση του Βαρθολομαίου έρχεται σε αντίθεση με την ανοιχτή υποστήριξή του στην Επιχείρηση Κλάδος Ελαίας πριν από τέσσερα χρόνια. Όταν η Τουρκία εισέβαλε στο έδαφος της Συρίας, ο Προκαθήμενος του Οικουμενικού Πατριαρχείου είπε ότι η επιχείρηση θα βοηθούσε στην προστασία του πληθυσμού στα νοτιοανατολικά της χώρας από την τρομοκρατία. Όμως, η επιχείρηση τότε είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες στις τάξεις των αμάχων και ανάγκασε περισσότερους από 300.000 ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Επίσης, ο τουρκικός στρατός και ο «δορυφόρος» του Ελεύθερος Συριακός Στρατός, κατηγορήθηκαν για φρικαλεότητες κατά αμάχων και αιχμαλώτων Κούρδων, καθώς και για χρήση χημικών όπλων. Ο ελληνικός Τύπος σημείωσε τότε ότι το Φανάρι βρισκόταν υπό την πίεση των τουρκικών αρχών, επιχείρημα που φυσικά έχει βάση. Στα τέλη του Φεβρουαρίου του 2018, μετά από μια συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν με εκπροσώπους θρησκευτικών μειονοτήτων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ευχαρίστησε τον Τούρκο πολιτικό αλλά και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης για την ελευθερία την οποία απολάμβαναν μετά την άνοδο της κυβέρνησής του στην εξουσία. Ίσως λόγω αυτών των δηλώσεων για τη στήριξη του κυβερνώντος κόμματος οι τουρκικές αρχές επέτρεψαν στο Φανάρι να επαναλειτουργήσει τη Μητρόπολη της Άγκυρας. Στα τέλη του 2018 – αρχές του 2019, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος ίδρυσε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU), απόφαση για την οποία η Ουάσιγκτον πίεζε επί μακρόν, ώστε να αντισταθμίσει τη ρωσική επιρροή στην Ουκρανία. Η OCU ήταν ένα πολιτικό σχέδιο και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2019, ο Οικουμενικός Πατριάρχης συναντούσε συχνά Ουκρανούς αξιωματούχους και Αμερικανούς διπλωμάτες.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΗ

Το 2020 ο Οικουμενικός Πατριάρχης καταδίκασε την απόφαση των τουρκικών αρχών να μετατρέψουν την Αγία Σοφία σε τζαμί, με τους εκπροσώπους της ελληνικής διασποράς στις ΗΠΑ, ιδίως τα μέλη του Τάγματος του Αγίου Ανδρέα, που περιλαμβάνει στις τάξεις του τους κύριους συνεργάτες του Πατριαρχείου να δραστηριοποιούνται έντονα, μεταφέροντας τα μηνύματα του Φαναρίου προς πάσα κατεύθυνση. Ιστορικά, το Οικουμενικό Πατριαρχείο ποτέ δεν ήταν απλά ένας θρησκευτικός θεσμός. Ανάλογα με την κατάσταση, προσπάθησε να ακολουθήσει τη δική του πολιτική γραμμή ή έπεσε θύμα συχνών αποπειρών χειραγώγησης από τους Οθωμανούς και αργότερα τους Αμερικανούς και τους Τούρκους, που φυσικά εξακολουθούν να υπονομεύουν την ανεξαρτησία του. Συχνά – πυκνά βέβαια το Φανάρι αναγκάζεται να συμβιβαστεί, καθώς από αυτό εξαρτάται το καθεστώς της Εκκλησίας και του ποιμνίου του. Στο πλαίσιο της ταχέως επιδεινούμενης παγκόσμιας κρίσης, όμως, οι προσπάθειες για τη χειραγώγηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα κλιμακωθούν.

TAGS:


e-genius.gr ...intelligent web software